Πλαίσιο: το Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών 2013

Tweet

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακήρυξε το 2013 ως Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών και το αφιέρωσε λόγω και της οικονομικής συγκυρίας στην προώθηση ενός πανευρωπαϊκού διαλόγου με τους πολίτες της. Επιπλέον, το 2013 συμπίπτει με την 20η επέτειο από την καθιέρωση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας - Συνθήκη του Μάαστριχτ 1993- και ταυτόχρονα προηγείται των Ευρωεκλογών του Μαΐου του 2014.

Κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Έτους των Πολιτών 2013 θα προβληθούν τα δικαιώματα που παρέχονται αυτόματα σε όλους τους κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν την ευρωπαϊκή ιθαγένεια. Όλοι οι Ευρωπαίοι (500 εκατομμύρια σήμερα) –αλλά και η ευρωπαϊκή οικονομία– επωφελούνται καθημερινά από αυτά τα δικαιώματα.

  

Το Ευρωπαϊκό Έτος θα ενθαρρύνει τον διάλογο σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, κοινωνίας των πολιτών και επιχειρήσεων, με στόχο να διερευνηθεί πώς θέλετε εσείς –ως πολίτες- να εξελιχθεί η ΕΕ μέχρι το 2020 όσον αφορά τα δικαιώματα, τις πολιτικές και τη διακυβέρνηση.

Πώς προέκυψε το Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών;
Τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ αναγνωρίζονται από τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και συμπληρώνουν τα εθνικά δικαιώματα. Εάν οι πολίτες γνωρίζουν αυτά τα δικαιώματα και τα ασκούν, επωφελούνται ως άτομα, αλλά ταυτόχρονα επωφελείται και η ΕΕ στο σύνολό της, τόσο ως προς τα οικονομικά της όσο και ως προς την ενίσχυση της στήριξης που παρέχουν οι πολίτες στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Η Έκθεση 2010 για την ευρωπαϊκή ιθαγένεια, που συνέταξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατέληγε στο συμπέρασμα ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν ασκούν πλήρως τα δικαιωμάτά τους, ιδίως το δικαίωμά τους να μετακινούνται και να διαμένουν ελεύθερα σε άλλες χώρες της ΕΕ, επειδή δεν τα γνωρίζουν.

Το ίδιο έτος, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ορίσει το 2013 ως το Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών, ώστε να ενισχυθεί ο διάλογος για την ιθαγένεια της ΕΕ και να ενημερωθούν οι πολίτες της ΕΕ για τα δικαιώματά τους.

Πολιτικό πλαίσιο

Το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτών της ΕΕ έρχεται σε μια δύσκολη συγκυρία για τους ευρωπαίους πολίτες, που βλέπουν λόγω των πολιτικών λιτότητας το βιοτικό τους επίπεδο να μειώνεται συνεχώς και την ανεργία -ιδιαίτερα των νέων Ευρωπαίων- να αγγίζει ποσοστά ρεκόρ.
 

Ένα χρόνο σχεδόν πριν τις ευρωεκλογές, που θα πραγματοποιηθούν κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να ανοίξει το διάλογο με τους ευρωπαίους πολίτες και να προωθήσει την έννοια της ευρωπαϊκής ιθαγένειας.

Το Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών 2013 πλαισιώνεται και από άλλα σημαντικά γεγονότα-σταθμούς για τη μελλοντική μορφή που θα λάβει η ΕΕ:

• Ένα χρόνο πριν από τις Ευρωεκλογές του 2014: Το Ευρωπαϊκό Έτος συμπληρώνει τις προσπάθειες των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των κρατών μελών να προβάλουν τα εκλογικά δικαιώματα των ψηφοφόρων και να παροτρύνουν τους πολίτες να ψηφίσουν.
• Εικοστή επέτειος της ιθαγένειας της ΕΕ: Η έννοια της ευρωπαϊκής ιθαγένειας εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Συνθήκη του Μάαστριχτ, που τέθηκε σε ισχύ το 1993.
• Δημοσίευση της έκθεσης για την ιθαγένεια της ΕΕ (έκδοση 2013): η έκθεση αυτή παρουσιάζει περιπτώσεις κατά τις οποίες πολίτες στερήθηκαν των δικαιωμάτων τους και προτείνει δράσεις για την αντιμετώπιση τέτοιων εμποδίων.

Το Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών θα προβάλει τα οφέλη που προσφέρει η ιθαγένεια της ΕΕ στους πολίτες –ως ιδιώτες, καταναλωτές, μόνιμους κατοίκους μιας χώρας, σπουδαστές, εργαζομένους ή πολιτικούς παράγοντες.

Η συμμετοχή των πολιτών στις εκδηλώσεις και τον διάλογο  είναι καθοριστικής σημασίας, προκειμένου τα επόμενα χρόνια να τεθούν οι βάσεις για μια πιο δημοκρατική και ενωμένη Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στην ομιλία του για την πορεία της Ένωσης (2012): "Έχει παρέλθει η εποχή της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με τη σιωπηρή συναίνεση των πολιτών. Η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι τεχνοκρατική, γραφειοκρατική ή διπλωματική. Η Ευρώπη πρέπει να γίνεται όλο και πιο δημοκρατική". Δεδομένων των οικονομικών και δημοσιονομικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ιθαγένειας. Η συμμετοχή κάθε πολίτη της ΕΕ -και ιδιαίτερα των νέων- στα κοινά, τόσο σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό, όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο, έχει ζωτική σημασία για την υγιή δημοκρατική ζωή και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 «Χρειαζόμαστε την άμεση συμμετοχή των πολιτών για την οικοδόμηση μιας ισχυρότερης Ένωσης με μεγαλύτερο πολιτικό βάρος. Για τον λόγο αυτόν το 2013 είναι το Ευρωπαϊκό Έτος των πολιτών – ένα έτος αφιερωμένο σε εσάς και στα δικαιώματά σας» δήλωσε η Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κυρία Viviane Reding. «Η ιθαγένεια της 'Ενωσης δεν είναι απλώς μια έννοια. Είναι μια πραγματικότητα που αποφέρει απτά οφέλη στους πολίτες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να βοηθήσει τους πολίτες να κατανοήσουν πώς μπορούν να ωφεληθούν άμεσα από τα δικαιώματά τους και να ακούσει τις απόψεις τους σχετικά με την πορεία της Ευρώπης. Πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στους ευρωπαίους πολίτες να εκφράσουν τις ανησυχίες τους και να προετοιμάσουν το έδαφος για τις μελλοντικές ευρωπαϊκές εκλογές. Είναι καιρός να αναλάβουμε όλοι την ευθύνη για το κοινό μας μέλλον.»

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους των Πολιτών 2013 θα διοργανωθούν σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση εκδηλώσεις, συνέδρια και σεμινάρια σε εθνικό, περιφερειακό, και τοπικό επίπεδο.